K-5 28 juli 2015
In zijn reactie (18 december 2014) op de verwoestende kritiek van “een stel emeriti en gepensioneerden” noemde Zuijdwijk, secretaris-generaal van het aartsbisdom Utrecht, de ontwikkelingen in de fusieparochie Apeldoorn “een succesverhaal”: “Apeldoorn is teruggegaan van zeven locaties naar één en die ene kerk bloeit. Dat hadden we vier-vijf jaar geleden niet zo verwacht.”
Enige tijd later (3 februari 2015) sprak vicaris Cornelissen van het vicariaat Deventer vol lof over de ontwikkelingen in Apeldoorn (overigens behorend tot het vicariaat Arnhem), waar die ene kerk “elke zondag nagenoeg vol” zou zitten. En hij concludeerde ook: “…dus je ziet dat het nieuwe mensen aantrekt.” [sic]
En meer recent (4 april 2015) haalde ook kardinaal Eijk persoonlijk Apeldoorn aan als paradepaardje: “Vaak gaan kerksluitingen gepaard met veel protest en de dreiging dat mensen weg zullen blijven, maar in de praktijk blijkt dat wel mee te vallen. Soms komen er zelfs meer mensen naar de kerk dan voorheen. Zoals in Apeldoorn, waar we zes kerken gesloten hebben. Daar zit de Mariakerk [oude naam -red.] in het centrum elke zondag nagenoeg vol. En een volle kerk inspireert en heeft aantrekkingskracht.”
Visie van bestuurders fusieparochie Apeldoorn
Onlangs (20 maart 2015) publiceerde het Katholiek Nieuwsblad (KN) een uitgebreid interview met een drietal bestuurders van de fusieparochie Apeldoorn (Emmaüsparochie).
Hieronder een aantal citaten - gevolgd door ons commentaar.
1. Waarom fuseren?
- “In 2005 werd unaniem besloten dat fuseren onvermijdelijk was…”
- “Ook dat er kerken dicht moesten. (…) de cijfers maakten duidelijk dat zes van de zeven kerken dicht moesten. Het was niet meer op te brengen.”
- “We hebben er continu op gehamerd dat het erom ging een levende geloofsgemeenschap te kunnen blijven. Het beschikbare geld stopten we liever in mensen dan in stenen.”
In onze voorgaande serie artikelen “Kerksluitingen op de Veluwe” (deel 1) hebben wij echter overtuigend kunnen aantonen dat de doorgevoerde kerksluitingen geen bezuinigingen vormen - integendeel !
En daarom is de kortzichtige “keuze” om bij noodzakelijke bezuinigingen het pastoraat in stand te houden ten koste van de kerkgebouwen een VALSE keuze gebleken !
En daarom is de kortzichtige “keuze” om bij noodzakelijke bezuinigingen het pastoraat in stand te houden ten koste van de kerkgebouwen een VALSE keuze gebleken !
2. Verloop van het fusieproces
- “In dat intensieve proces [van fuseren] is afgesproken dat iedere gemeenschap zich in de overgebleven kerk thuis moest kunnen voelen.”
- “Voorwerpen uit de oude locaties werden naar de kerk gebracht om te laten zien dat dit ook hun huis was geworden.”
- [Zelfs de gangbare naam van die kerk, Mariakerk, werd hiertoe geschrapt…]“ Toen we teruggrepen op de oorspronkelijke naam Onze-Lieve-Vrouwekerk was het goed…”
- “Toch ‘viel het reuze mee’ hoeveel mensen er vanuit de oude locaties naar de Onze-Lieve-Vrouwekerk kwamen.”
- “De kerk zit met 300 tot 350 gelovigen per weekend voller dan de zeven kerken in het laatste jaar vóór de sluitingen tezamen.”
Voor een heel weekend (met minimaal twee vieringen) een aantal van 300-350 kerkgangers op 20.000 parochianen - dat is nog geen 2% !
Om bij zo’n laag kerkbezoek van nieuwe bloei te spreken is een gotspe.
Ter vergelijking: het landelijk gemiddelde ligt rond de 5%.
De Emmaüsparochie Apeldoorn is al anderhalf jaar gefuseerd met onze eigen parochie Franciscus en Clara. Wij zitten hier op een niveau van ruim 5% voor alle acht kerken samen - niet slecht voor deze plattelandsparochie. Helaas zal naar verwachting dit percentage straks naar praktisch nihil dalen, omdat volgens de visie van het bisdom vermoedelijk alleen de kerk in Apeldoorn zal overleven…
Ook al werden bij het fusieproces in Apeldoorn enige psychologische kunstgrepen toegepast, de conclusie is helder: DWANG WERKT NIET.
3. Het verdwenen gemeenschapsgevoel
- "Veel mensen missen het gemeenschapsgevoel dat ze vanuit hun oude parochie gewend waren…”
Dat gevoel van ontheemding ontstaat als een hechte geloofsgemeenschap uiteengedreven wordt. Hierbij een toepasselijk fragment uit een recente stellingname van Bezield Verband:
“Wij zijn het helemaal eens met paus Franciscus dat het beter is als de priester naar de gelovigen gaat, in plaats van de gelovigen naar de priester. Deze gedachte heeft daarom niet te maken met de door de kardinaal gesuggereerde schismatieke inslag van Bezield Verband Utrecht. Wij staan voor het behoud van lokale geloofsgemeenschappen. Wij geloven in 2000 jaar kerkgeschiedenis, en vinden net als verschillende andere Nederlandse bisschoppen, dat LOKALE GELOOFSGEMEENSCHAPPEN de essentiële bouwstenen van de kerk zijn en dat in de kleinschaligheid en in de verbinding met buurt- en dorpsgemeenschappen, geloven in gemeenschap tot BLOEI EN ONTWIKKELING komt. En dat zulks niet lukt in een grootschalige, kunstmatig gevormde gemeenschap rond een eucharistisch centrum die eerder vervreemdend en desoriënterend werkt.”
4. De toekomst
- “Wat mij stoort, is dat maakbaarheidsidee dat er een formule bestaat om de kerken weer vol te krijgen. Die formule is er wel, maar noemen we de Heilige Geest. Die laat zich niet managen.”
Een aardige verzuchting. Helaas zal volgens de visie van de kardinaal slechts ca. 6% van de kerken in zijn aartsbisdom overleven. Het klinkt nogal cynisch om dan nog te spreken van “…de kerken weer vol te krijgen”.
Conclusie
Het bisdom heeft de ontwikkelingen in de fusieparochie Apeldoorn bij herhaling omarmd als voorbeeld van nieuwe bloei. Zelfs kardinaal Eijk persoonlijk gebruikt dit zgn. succesverhaal van Apeldoorn om te illustreren hoe mooi zijn beleid kan uitpakken.
Dit verhaal blijkt echter in werkelijkheid eerder exemplarisch te zijn voor de funeste gevolgen van zijn zwaar bekritiseerde beleid in het aartsbisdom Utrecht.
Dit verhaal maskeert bovendien wat er eerst is vernietigd om tot dit “succes” te komen - het grote leed dat in werkelijkheid achter deze schone schijn schuilgaat.
Terwijl het bisdom een “succesverhaal” presenteert, is het overgrote deel van de getroffen parochianen inmiddels toegetreden tot de explosief groeiende groep van ontheemde katholieken.
En zo blijkt dit “paradepaardje” eerder een kat in de zak te zijn…
Post Scriptum
Vraag van een diepgeraakte katholiek:
"Wanneer kardinaal Eijk de (in feite armzalige) situatie in “Apeldoorn” als lichtend voorbeeld geeft, zou hij zich dan realiseren hoe triest de situatie intussen in vele andere fusieparochies is geworden?" 
